Tuesday, 30 October 2012

ស្រូវ​១ម៉ឺន​ហិកតា​នៅ​កោះ​ញែក​ប្រឈម​នឹង​ស្វិត​ខូច

121030_7
​ដំណាំ​ស្រូវ​​កសិករ​​ខេត្តមណ្ឌល​គិរី​ប្រឈម​នឹង​ការ​ស្វិត​ខូច ដោយសារ​គ្រោះ​រាំ​ងស្ងួត​​។ រូប ជីវ័ន​
មណ្ឌលគិរីៈ ប្រជាកសិករ​ប្រមាណ​ជាង​៣​ពាន់​គ្រួសារ រស់​នៅ​ក្នុង​ឃុំ​ចំនួន​៦ ក្នុង​ស្រុក​កោះ​ញែក ខេត្ត​មណ្ឌល​គិរី កំពុង​ប្រឈម​នឹង​ការ​ខូច​ខាត​ដំណាំ​ស្រូវ​ប្រមាណ​ជា​១ម៉ឺន​ហិកតា ដោយសារ​តែ​ជួប​គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត​នារដូវ​ចុង​ឆ្នាំ​ហៀប​ប្រមូល​ផល នេះ។
លោក ហួត សូនី មន្ត្រី​ស្រុក​កោះ​ញែក​បាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ចន្ទថា មាន​ឃុំ​ចំនួន​៦ នៅ​ស្រុក​កោះញែក​កំពុង​ជួប​គ្រោះ​រាំងស្ទួត ចាប់​ពី​ដើម​ខែ​តុលា​រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ។ ឃុំ​ទាំង​៦​នោះ រួម​មាន ឃុំ​អរបួន ឃុំ​សុខ​សាន្ត ឃុំ​ស្រែ​សង្គម ឃុំណង​ឃីលឹក ឃុំ​ស្រែ​ហ៊ុយ និង ឃុំរយ៉។
លោកបញ្ជាក់​ថា​ គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត​នេះ​អាច​បំផ្លាញ​ដំណាំ​ស្រូវ​ប្រជា​កសិករ​ទាំង​ស្រុង ប្រសិន​បើ​គ្មាន​វិធាន​ការ​ទប់​ស្កាត់​ឲ្យ​បាន​ទាន់​ពេល​វេលា​ទេ នោះ។
លោកប្រាប់ ​ថា៖«មាន​ពីរ​ឃុំ​ដែល​ជួប​គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត​ខ្លាំង ជាងគេ គឺ​ឃុំ​ស្រែ​សង្គម និង​ឃុំ​សុខ​សាន្ត ប៉ុន្តែ អាជ្ញាធរ​កំពុង​មមាញឹក​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​លើ​ការងារ​នេះ»។
លោក មឺល សឿន អភិបាល​ស្រុក​កោះ​ញែក បាន​ប្រាប់​ដែរ​ថា ឆ្លើយ​តប​នឹង​បញ្ហា​ខាង​លើ កាល​ពី​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​២៨ ខែ​តុលា គណៈ​អភិបាល ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​ខេត្ត​មណ្ឌល​គិរី អាជ្ញាធរ​ដែនដី មន្ត្រី​ជំនាញ​មន្ទីរ​ធនធាន​ទឹក និង​មន្ត្រី​ជំនាញ​មន្ទីរ​កសិកម្ម​ខេត្ត បាន​ចុះ​ត្រួត​ពិនិត្យ​តំបន់​រងគ្រោះ​ទាំង​៦ឃុំ ដើម្បី​ស្វែង​រក​ដំណោះ​ស្រាយ​បន្ទាន់​ហើយ​ដែរ។
លោកបន្ត​ថា ឆ្លង​តាម​កិច្ច​ពិភាក្សា​រួច​ អភិបាល​ខេត្ត​មណ្ឌល​គិរី បាន​ដាក់​ចេញ​ជា​វិធានការ​ជំរុញ​ឲ្យ​មន្ត្រី​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់​ត្រូវ រៀបចំ​ម៉ាស៊ីន​បូម​ទឹក ដើម្បី​ត្រៀម​អន្តរាគមន៍​បូម​ទឹក​សង្គ្រោះ​ស្រូវ​របស់​កសិករ​កុំ​ឲ្យ​ស្វិត ឬ​ស្កកខូច។
លោកអះអាង​ថា ៖ «អាជ្ញាធរ​គ្រប់​ថ្នាក់ កំពុង​តែ​ព្រួយ​បារម្ភ​ពី​បញ្ហា​នេះ​ខ្លាំង​ណាស់។ យើង​កំពុង​ប្រឹង​ប្រែង​រក​គ្រប់​វិធី ដើម្បី​ជួយ​ទប់​ស្កាត់​បញ្ហា​នេះ​ឲ្យ​អស់​ពី​លទ្ធភាព បើទោះ​ជា​ការ​រួម​ចំណែក​របស់​យើង​មិន​អាច​ជួយ​បាន​ទាំង​ស្រុង​ក្តី ប៉ុន្តែ​យ៉ាងហោច​ក៏​អាច​សង្គ្រោះ បាន​ពី​៦០​ទៅ​៧០​ភាគរយ​ដែរ។
លោក មឺល សឿន បាន​បន្ត​ឲ្យ​ដឹង​ដែរ​ថា បច្ចុប្បន្ន​អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​នៅ​មិន​ទាន់​មាន​គោល​ការណ៍ ត្រៀម​ស្រូវ​ពូជ​សម្រាប់​ផ្តល់​ឲ្យ​កសិករ​នៅ​ឡើយ ព្រោះ​ថា ការ​ផ្តល់​ស្រូវ​ពូជ​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន​នៅ​ក្រោយ​ពេល​ប្រមូល​ផលស្រូវ នៅ​ចុង​ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០១២​ ដែល​នៅ​ពេល​នោះ​អាច​នឹង​សរុប​ទិន្នន័យ​ពី​ផល​ស្រូវ​ដែល​ទទួល​បាន​ប្រចាំ​ ឆ្នាំ​នេះ និង​ការ​ខូច​ខាត​ហើយ​និង​តម្រូវ​ការ​ពូជ​បន្ថែម​ទៀត។
លោក ចាន់ យឿន អភិបាល​ខេត្ត​មណ្ឌល​គិរី កាល​ពី​ថ្ងៃទី​២៨​ ខែ​តុលា​នេះ​ថា បាន​ចេញ​បញ្ជា​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​និង​មន្ត្រី​ពាក់​ព័ន្ធ ត្រូវ​រៀបចំ​ដាក់​ម៉ាស៊ីន​បូម​ទឹក​ឲ្យ​បាន​គ្រប់​កន្លែង​ក្នុង​ឃុំ​ទាំង​៦ ដើម្បី​ជួយ​សង្គ្រោះ​ស្រូវ​ប្រជាកសិករ​ដើម្បី​ឆ្លើយ​តប​តាម​ការ ស្នើសុំ​របស់​ពួកគាត់​ដែល​កំពុង​តែ​ជួប​ការ​លំបាក​ឲ្យ​បាន​ជា​បន្ទាន់ បំផុត​តាម​ដែល​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន។
លោក ធន អ៊ន់ មេឃុំ​ស្រែ​សង្គម​ឲ្យ​ដឹង​ថា ឃុំ​ស្រែ​សង្គម គឺជា​តំបន់​ដែល​ជួប​គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត​ខ្លាំង​ជាងគេ ដូច្នេះ​នៅ​ពេល​ធ្លាក់​ខ្យល់​និង​មាន​កំដៅ​ថ្ងៃ​ខ្លាំង ដី​នៅ​តំបន់​នេះ​បាន​ប្រេះបែក​ក្រហែង រីឯ​ស្រូវ​ដែល​កំពុង​ចេញ​កួរ​ក៏​ប្រែ​ជាស្កក​ដោយ​អន្លើៗ​ដែរ។ លោក​បន្តថា កាល​ពី​ព្រឹក​ម្សិល​មិញ លោក​បាន​អំពាវនាវ​ឲ្យ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​រួបរួម​កម្លាំង​គ្នា​លើក​ប្រឡាយ​ទឹក​ឲ្យ ​បាន​៧​ខ្សែ​ថែម​ពី​លើ ប្រឡាយ​២​ខ្សែ​ដែល​មាន​ស្រាប់ សម្រាប់​ជា​ប្រភព​ទឹក​ស្រោច​ស្រព​ដំណាំ​ស្រូវ​ពេល​ជួប​គ្រោះរាំង ស្ងួត។ លោក​បន្ត​ថា៖ ​«ពលរដ្ឋ​ភាគ​ច្រើន​ក្រីក្រ ពឹង​តែ​ដំណាំ​ស្រូវ​ផ្គត់​ផ្គង់​ក្រុម​គ្រួសារ​តែ​បើ​ស្រូវ​ពួកគាត់ ខូចខាត ច្បាស់​ជា​អាច​បង្ក​ឲ្យ​មាន​បញ្ហា​ធំ​សម្រាប់​យើង​ទាំង​អស់​គ្នា»។
លោក គួយ ពុំ ប្រធាន​រដ្ឋបាល​សាលា​ស្រុក​កោះញែក​បាន​ប្រាប់​ដែរ​ថា លោក​បាន​ស្នើ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​ឃុំ​ត្រូវ​ចុះ​ស្រង់​ស្ថិតិ​អ្នក​រងគ្រោះ​ឲ្យ បាន​ច្បាស់ ដើម្បី​ងាយ​ស្រួល​ឲ្យ​ដឹង​ពី​ការ​ខូច​ខាត​ពិត ហើយ​ថា គិត​ដល់​រសៀល​ថ្ងៃ​ចន្ទ អាជ្ញាធរ​បាន​ត្រៀម​ម៉ាស៊ីន​បូម​ទឹក​ចំនួន​៨០​គ្រឿង អន្តរាគមន៍​នៅ​ឃុំ​ស្រែ​សង្គម​មុនគេ។ លោក​រំពឹង​ដែរថា ៖«ការ​ប្រើប្រាស់​ម៉ាស៊ីន​បូម​ទឹក​អាច​នឹង​មាន​ចំនួន​ច្រើន​ជាង​នេះទៀត»៕

Source: The Phnom Penh Post http://postkhmer.com/index.php/national/1-national-news/88132-2012-10-30-03-46-48

Education

Education

When you go to university, choose a university that teachs you how to build your dream on the major you chose to study. If lecturers do not give you inspiration on what you are studying, they do not have inspiration on what they are teaching themselves.

By Miranda Pen

Sunday, 28 October 2012

My Note - Criticism

Criticism

If you spend too much time to criticize others, you do not have enough time to criticize and improve yourself. You cannot change the way of their thinking if they don't need to. Improve yourself first, when it is time and they recognize that they need you, you lead and save them.

By Miranda Pen

My Dad's Note

 Saturday's note of my Dad


Saturday is the best day for me and my dad. When he was alive and when we were in the same city, we always had coffee together and then had quite a long drive to the rural areas to see how people are living, while we were talking about everything. 

One Saturday he taught me: "We don't lay down for nobody. Tell them if they wanna offend us and win us, they gotta step over our dead body first."

By Miranda Pen

Friday, 26 October 2012

វិស័យកសិកម្ម ជាតម្រូវការចាំបាច់ របស់ប្រជា ពលរដ្ឋ

វិស័យកសិកម្ម ជាតម្រូវការចាំបាច់ របស់ប្រជា ពលរដ្ឋ

E-mail Print PDF
ភ្នំពេញ៖ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងកសិកម្ម បានឲ្យដឹងថាវិស័យ កសិកម្មផ្តល់នូវស្បៀង អាហារ វត្ថុធាតុ សសៃ និងថាមពលសម្រាប់ តម្រូវការកើនឡើងយ៉ាងឆាប់ រហ័សរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅជនបទ ទីក្រុង ក្នុងជីវភាព រស់នៅ និងការហូបចុករបស់ពួកគេ។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក ច័ន្ទ តុងអ៊ីវ មានប្រសាសន៍នៅក្នុងទិវាស្បៀង  អាហារពិភពលោក នាព្រឹកថ្ងៃទី២៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ នៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកម្ម នារាជធានីភ្នំពេញ ថាបច្ចុប្បន្ននេះតម្រូវការ សម្រាប់ស្បៀងអាហា និងចំណីប្រមាណ១,៨ពាន់លានតោន សម្រាប់ការចិញ្ចឹម ប្រជាជនប្រមាណ៧ពាន់លាននាក់ នៅឆ្នាំ២០៥០ខាងមុខប្រជាជនកើនឡើង ដល់ប្រមាណ៩,២ពាន់លាន នាក់និងតម្រូវការស្បៀងរហូតដល់៣ពាន់លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំៗ។
បច្ចុប្បន្ននេះនៅលើពិភពលោកបញ្ហាសន្តិសុខស្បៀង វិស័យកសិកម្មប្រឈមមុខតម្រូវការស្បៀងអាហារ ច្រើន តាមកំណើនប្រជាជន ការរងសំពាធលើធម្មជាតិ និងការប្រកួតប្រជែងទីផ្សារផលិតផល កសិកម្មនាពេល បច្ចុប្បន្ននេះ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា” យើងដឹងហើយថាប្រទេសកម្ពុជាយើងពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្ម ដូច្នេះក្រសួងកសិកម្ម បានអនុវត្តន៍យុទ្ធសាស្រ្តរបស់ខ្លួនធ្វើយ៉ាងណាឲ្យវិស័យកសិកម្មនេះជួយ កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ របស់ ប្រជាពលរដ្ឋ ដោះស្រាយសន្តិសុខស្បៀងនិងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាយើងផងដែរ”។
តំណាងកម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោក លោកជីន ព្យែរ ដឺរ ម៉ា ហ៊្សេរី (Jean Pierre de Margerie )មាន ប្រសាសន៍ផងដែថា អង្គរការស្បៀងអាហារពិភពលោកបានទិញស្រូវ អង្ករពីកម្ពុជាចំនួន១៥.០០០តោន ក្នុងមួយឆ្នាំៗដើម្បីលើកកំម្ពស់ផលិតផល និងបង្កើនការនាំចេញរបស់កម្ពុជា ”ជាសកលអង្គរកាស្បៀង អាហាពិលោកបានទិញអង្ករពីកម្ពុជា១៥.០០០តោនក្នុងមួយឆ្នាំ ដើម្បីពង្រើងធុរៈកិច្ចរបស់កម្ពុជា តាមរយៈការ ទិញអ្វីដែលមាននៅក្នុងស្រុក “។
លោកមានប្រសាសន៍បន្តថា ដោយប្រទេសកម្ពុជា ពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្មដូច្នេះការពង្រើងវិស័យកសិកម្ម វាជួយរួមចំណែកកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងលើកកម្ពស់ជីវភាពរបស់ប្រជាជនយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។
សូមជម្រាបថានៅក្នុងឆ្នាំ២០១២នេះអង្គការសហប្រជាជាតិបានប្រកាសជាឆ្នាំទិវាសហគមន៍កសិកម្មអន្តរជាតិក្រោមប្រធានបទ “សហគ្រាសសហគមន៍កសិកម្មកសាងនូវពិភពលោកមួយល្អប្រសើរ” និងទិវាស្បៀងអាហារពិភពលោកឆ្នាំ ២០១២ នេះក៏បានលើកប្រធានបទ “សហគមន៍កសិកម្មផ្តល់ស្បៀងអាហារដល់ពិភពលោក” ៕

Source: DAP News http://www.dap-news.com/2011-06-14-02-39-55/51601-2012-10-26-08-55-15.html

ការបង្កបង្កើន ផលស្រូវវស្សា ឆ្នាំ២០១២ លើស ផែនការកំណត់

ការបង្កបង្កើន ផលស្រូវវស្សា ឆ្នាំ២០១២ លើស ផែនការកំណត់

E-mail Print PDF
ភ្នំពេញៈ ស្ថានភាពបង្កបង្កើន ផលស្រូវវស្សា សម្រាប់ឆ្នាំ២០១២ នេះ មានលក្ខណៈ ល្អប្រសើរ នៅទូទាំងប្រទេស ដែលបានអនុវត្ត លើសផែនការ ដោយការដាំដុះ ដំណាំស្រូវបាន សរុបចំនួន ប្រមាណ២,៥៧ លានហិកតា។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក ច័ន្ទ តុងអ៊ីវ មានប្រសាសន៍ ក្នុងទិវាស្បៀង អាហារ ពិភពលោក នៅសកលវិទ្យាល័យ ភូមិន្ទកសិកម្ម នាថ្ងៃទី២៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ថា បើទោះបីជា ស្ថានភាពបង្ក បង្កើនផលរដូវ វស្សាឆ្នាំនេះ បានជួបនូវបញ្ហា មិនប្រក្រតីជាច្រើនបង្ក ដោយបាតុភូត ធម្មជាតិ ដូចជាកង្វះទឹក និង មានជំនន់ទឹកភ្លៀង នៅតាមតំបន់មួយ ចំនួនក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែការបង្កបង្កើន ផលគិតមក ដល់ថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា នេះ ការផលិតស្រូវ មានកម្រិតល្អ ប្រសើរទូទាំងប្រទេស ដែលបានអនុវត្ត លើសផែនការដោយ ការដាំដំណាំ សរុបមាន ចំនួន ២,៥៧លាន ហិកតា ស្មើនឹង១០៥ភាគរយ នៃផែនការ ២.៣៦៦.៧៧០។
លោកបន្ថែមថា រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាក្រសួងកសិកម្ម បានជំរុញឲ្យប្រជាកសិករ ធ្វើយ៉ាងណា ត្រូវខិតខំបង្ក បង្កើនផលស្រូវ ឲ្យបានទាន់ ពេលវេលា ។ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានប្រកាស ដាក់ចេញនូវគោល នយោបាយស្រូវ និងនាំ ចេញអង្ករ ដោយកំណត់យក ឆ្នាំ ២០១៥ ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យ កម្ពុជា អាចផលិតស្រូវលើស ៤លានតោន និងនំាចេញអង្ករបាន ១លានតោន៕

Photo by DAP-News 

Source: DAP News http://www.dap-news.com/2011-06-14-02-39-55/51602-2012-10-26-09-05-04.html

Saturday, 13 October 2012

Effect of Stylosanthes guianensis supplementation on intake and nitrogen metabolism of Bos indicus cattle offered a basal diet of mixed rice straw and tropical grass

Effect of Stylosanthes guianensis supplementation on intake and nitrogen metabolism of Bos indicus cattle offered a basal diet of mixed rice straw and tropical grass


Miranda Pen, Darryl Savage, John Nolan, Seng Mom

Abstract

The effect of supplementing a mixed rice straw and tropical grass diet with legume as a nitrogen source on intake, digestibility, rumen ammonia and microbial protein production was evaluated in Bos indicus cattle. Four rumen-cannulated steers were used in a cross-over design with two diets and two periods. The diets were T1 = 40% rice (Oryza sativa L.) straw + 60% grass (Brachiaria spp. cv Mulato II hybrid) and T2 = 40% rice straw + 30% grass + 30% legume (Stylosanthes guianensis cv CIAT 184) on DM basis. Supplementation with legume doubled (P < 0.01) rice straw and total N intake, and increased total DM intake by 32%. It did not affect the DM, OM, NDF and ADF digestibility (P > 0.05) but did increase (P < 0.05) N digestibility. Faecal N and total N outputs from T2 cattle were higher (P < 0.05) than T1 cattle, but urinary N output did not differ between diets (P > 0.05). N retention in T2 cattle was improved by 83% (P < 0.05) compared to T1 cattle. Rumen ammonia concentration, microbial protein production and efficiency of microbial protein production were improved (P < 0.05) when the legume forage was included in the straw-grass diet. We conclude that when a mixed rice straw and fresh grass diet is supplemented with approximately 30% legume (DM basis), significant improvements in DM and N intake can be achieved.
AN11307  Accepted 11 October 2012
© CSIRO 2012

Friday, 12 October 2012

បទ​ល្មើស​រំលោភ​សេព​សន្ថវៈ​គឺជា​ក្តី​បារម្ភ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេ​សកម្ពុជា

121012_2b
រូប​ភាព​ស្រើប​ស្រាល​លើ​អ៊ីនធឺណែត​​ ហើយ​ក៏​ត្រូវ​អ្នក​ខ្លះ​ ដាក់​ក្នុងទូរស័ព្ទ​។
លោក​ការីនិពន្ធ​ជាទីរាប់អាន!
ការ រំលោភ​ផ្លូវ​ភេទ មាន​ការ​កើន​ឡើង​គួរ​ឲ្យ​បារម្ភ ក្នុង​សង្គម​កម្ពុជា​នា​ទសវត្សរ៍​ចុង​ក្រោយ​នេះ ជា​ពិសេស​នៅ​តាម​មូលដ្ឋាន​ជន​បទ​។ ករណី​ដែល​គួរ​ឲ្យ​បារម្ភ​បំផុត​នោះ គឺការ​កើត​ឡើង​ចំពោះ​កុមារី និង​អនី​តិជន​ ដែល​នឹង​ប៉ះ​ពាល់ ដល់​អនាគត កិត្តិយស ការ​សិក្សា និង​វិបត្តិ​ផ្លូវ​ចិត្ត​របស់​ពួក​គេ។ ករណី​ខ្លះ មាន​ឧក្រិដ្ឋជន​ជា​ជីតា ឪពុក​បង្កើត ឪពុក​ចុង ឪពុក​មា ជា​ដើម ដែល​ទង្វើ​ពួក​គេ​ ស្មើ​នឹង​សត្វ​តិរច្ឆាន​។ តើ​ស្ថាន​ការណ៍​នេះ បញ្ជាក់​ថា​ ពួក​គេ​មាន​ជំងឺ​ផ្លូវ​ចិត្ត ឬ​យ៉ាង​ណា? ហេតុ​អ្វី​ទង្វើ​ទាំង​នេះ កំពុង​តែ​កើត​មាន​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ ដែល​មាន​វប្បធម៌ ប្រពៃណី​ដ៏​ផូរ​ផង់? តើ​គួរ​មាន​ដំណោះ​ស្រាយ​បែប​ណា?
បទ ​ឧក្រិដ្ឋ​រំលោភ​ផ្លូវ​ភេទ មិន​មែន​មាន​តែ​នៅ​កម្ពុជា​នោះ​ទេ ប្រទេស​ណា​ក៏មាន​ដែរ ​គ្រាន់​តែ​តិច ឬ​ច្រើន ហើយ​នៅ​ប្រទេស​ជឿន​លឿន បើ​បាន​កើត​មាន ឧក្រិដ្ឋជន​ច្រើន​ជា​ជន​វិកល​ចរិត ឬ​មាន​ជំងឺ​ផ្លូវ​ចិត្ត​ធ្ងន់ធ្ងរ។ វប្បធម៌​លោក​ខាង​លិច​បើក​ចំហ​ តែ​ច្បាប់ និង​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​របស់​ពួក​គេ​បាន​រឹត​ត្បិត​ មិន​ឲ្យ​ទង្វើ​បែប​នេះ​កើត​មាន​ទេ​។
មូល​ហេតុ​ចម្បង
ខ្ញុំយល់​ថា ជន​កម្ពុជា​ ដែល​ហ៊ាន​​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​គម្រក់​ទាំង​នេះ ក៏​ដោយ​សារ​ពួក​គេ​មាន​ជំងឺ​​ផ្លូវ​ចិត្ត​ធ្ងន់​ធ្ងរ​ ឬ​រ៉ាំរ៉ៃ។ ហេតុ​ផល​ចម្បង​ពីរ​ជា​រោគ​សញ្ញា​នៃ​ជំងឺ​​ផ្លូវ​ចិត្ត ដែល​ឈាន​ទៅ​ដល់​ការ​មិន​អាច​គ្រប់គ្រង​តណ្ហា​របស់​ពួក​គេ​គឺ៖
១. ការ​សេព​គ្រឿង​ស្រវឹង៖ គ្រឿង​ស្រវឹង​រួម​មាន ស្រាស ស្រា​ថ្នាំ ទឹក​ត្នោត​ជូរ និង​ស្រា​បៀរ ត្រូវ​បាន​តាំង​លក់​យ៉ាង​អនាធិបតេយ្យ​ក្នុង​តម្លៃ​ថោកៗ។ វា​ពិត​ជា​គ្រឿង​បំពុល​ ក្នុង​ចំណោម​មនុស្ស​ទាំង​នៅ​ទីក្រុង និង​ជន​បទ ដោយ​មិន​រើស​ពេល​វេលានិង​ទីក​ន្លែង​ឡើយ​។ ការ​សេព​គ្រឿង​ស្រវឹងធ្វើ​ឲ្យ​មនុស្ស​បាត់​បង់​វិញ្ញាណមិន​ដឹង​ខុស​ត្រូវ​ ។ វា​បាន​ក្លាយ​ជា​ទម្លាប់ និង​ការ​ពេញ​និយម​របស់​ក្រុម​មនុស្ស​ដោយ​សារ​សល់​ពេល​ទំនេរ​ច្រើន​ ឬ​មិន​ដឹង​ធ្វើ​អ្វី។ ពួក​គេ​ភាគ​ច្រើន ក្រោយ​ពេល​ស្រវឹង​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ពាលា​អាវ៉ាសែ ដែល​ប៉ះពាល់​ដល់​សេចក្តី​សុខ សុវត្ថិភាព​និង​សេចក្តី​ថ្លៃ​ថ្នូរ​របស់​អ្នក​ដទៃ។ ការ​ស្រវឹង​ជា​ប្រចាំ​ប៉ះពាល់​ដល់​ប្រព័ន្ធ​ប្រសាទ ឈាន​ទៅ​ដល់​ជំងឺ​ផ្លូវ​ចិត្ត។
២. រូប​ភាព និង​វីដេ​អូស្រើប​ស្រាល​ ៖ ការ​រីក​ចម្រើន​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ជន​កម្ពុជា​ជ្រួល​ជ្រើម​ហួស​ពីការ​ស្មាន។ បើ​អ្នក​ទិញ​ទូរស័ព្ទ ឬ​កុំព្យូទ័រ​ពីហាង អ្នក​លក់​សេវាកម្ម​បាន​បញ្ចូល​កម្ម​វិធី ចម្រៀង រូបភាព និង វីដេអូ និង​បញ្ចូល​រូប​ភាព និង​វីដេអូ​ស្រើបស្រាល​ ដោយ​មិន​គិត​ថ្លៃ បើ​អ្នក​មិន​បាន​ប្រាប់​ថា​ កុំ​ទេ​នោះ។ ការ​ផ្តល់​សេវាកម្ម ផ្តេស​ផ្តាស​ទាំង​នេះ មាន​សឹង​គ្រប់​ទិស​ទី​ ដោយ​គ្មាន​ការ​គ្រប់​គ្រង​ច្បាស់​លាស់ និង​ដោយ​មិន​បាន​ដឹង​ពីផល​ប៉ះ​ពាល់ ដល់​សង្គម​ខ្មែរ​ដ៏ស្អាត​ស្អំ​នោះ​ឡើយ​។ ការ​លក់​ឌីស​ចម្លងនិង​ការ​ចាក់​បញ្ចាំង​វីដេអូស្រើ​បស្រាល​ក៏​កំពុង​ រីករាល​ដាល​ផង​ដែរ។
ផល​វិបាក
ការ​បំប៉ន​តណ្ហា​ផ្លូវ​ភេទ​របស់​ខ្លួន​ ត្រឹម​ប៉ុន្មាន​នាទី វា​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ជន​រង​គ្រោះ ​រង​នូវ​វិបត្តិ​ផ្លូវ​ចិត្ត​អស់​មួយ​ជីវិត។ នេះ​ជាវិធី​ចម្លង​មេរោគ​ជំងឺ​ផ្លូវ​ចិត្ត​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ ដ៏​គួរ​ឲ្យ​​ភ័យ​ខ្លាច ក្រៅ​ពី​ជំងឺ​ហ៊ីវ និង​កាម​រោគ។ ការ​បែក​បាក់​ក្រុម​គ្រួសារ បាត់​បង់​សមាជិក​គ្រួសារ បាត់​បង់​អនាគត​ កិត្តិយស​បុគ្គល កម្លាំង​ការងារ​ក្នុង​សង្គម សុទ្ធ​តែ​ជា​ផល​វិបាក។
ដំណោះ​ស្រាយ
១. ការ​គ្រប់គ្រង​គ្រឿង​ស្រវឹង៖ គ្រឿង​ស្រវឹង​ត្រូវ​តែ​លក់​ដល់​ជន​ណា​ដែល​មាន​អាយុ​មិន​តិច​ជាង​១៨ ឆ្នាំ។ ការ​កម្រិត​ស្តង់ដារ ការ​លើក​កម្ពស់​គុណភាព ការ​វេច​ខ្ចប់ និង​លិខិត​អនុញ្ញាតការ​ផលិត ដល់​ផលិតករ​ក្នុង​ស្រុក ​ចំពោះ គ្រឿង​ស្រវឹង ដូច​ជា ស្រាស ស្រា​ថ្នាំ ទឹក​ត្នោត​ជូរ​ គួរ​ត្រូវ​តែ​ជំរុញ។ ឧទាហរណ៍ ដូច​ជា​ គម្រោង​ស្រា​តាកែវ​របស់ JICA ជា​ដើម។ ការ​ដំឡើង​ពន្ធ​អាករ​បន្ថែម លើ​គ្រឿង​ស្រវឹង​ក៏​ជា​ដំណោះស្រាយ​ផង​ដែរ​។ ប្រយោជន៍​នៅ​ត្រង់​នេះ មាន​ពីរ ទីមួយ លើក​កម្ពស់​ផលិត​ផល​ក្នុង​ស្រុក ចំណូល​អ្នក​ផលិត និង​ថវិកា​ជាតិ ទីពីរ ផលិតផល​គ្រឿង​ស្រវឹង ដែល​មាន​តម្លៃ​ថ្លៃ​ជាង​មុន​នឹង បង្វែរ​ទិសដៅ​អតិថិជន​ពី​អ្នក​ជន​បទ និង​ក្នុង​ស្រុក ទៅ​ជា​អតិថិជន​ក្រៅ​ស្រុក និង​ទេសចរ​បរទេស។
២.វិធាន​ការ​ក្តៅ​ របស់​សមត្ថកិច្ច​កម្ចាត់​រូបភាព និង​វីដេអូ​ស្រើបស្រាល​ចេញ​ពី​សង្គម​ខ្មែរ ​ពិត​ជា​មាន​សារៈសំខាន់​ណាស់​ដើម្បី​រក្សា​វប្បធម៌ ប្រពៃណី​ដ៏​ផូរ​ផង់​របស់​ខ្មែរ និង​ដើម្បី​ដុស​ខាត់​ការ​គិត និង​លុប​បំបាត់​ជំងឺ​ផ្លូវ​ចិត្ត ហើយ​នឹង​លើក​តម្កើង ភាព​សុខដុម​រមនា​ក្នុង​សហគមន៍​គ្រួសារ​ខ្មែរ៕
ដោយ ប៉ែន មីរ៉ាន់ដា និស្សិត​ថ្នាក់​បណ្ឌិត​ នៅ​សាកល​វិទ្យាល័យ New England នៅ​ប្រទេស​អូស្ដ្រាលី

Source: Phnom Penh Post http://postkhmer.com/index.php/national/letter-to-editor/87505-2012-10-12-04-11-31

ការ​ប្រែ​ប្រួល​អាកាស​ធាតុ​នឹង​ក្លាយ​ជា​ឧបសគ្គ​ដល់​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា

121012_11
កសិករកំពុង​ស្ទូងស្រូវ។ វិស័យកសិកម្ម ពិសេសដំណាំស្រូវ​ងាយរងគ្រោះជាងគេពីការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ ។ រូបថត ម៉ៃ វីរៈ​
























តូក្យូៈ លោក Jin Yong Kim ប្រធាន​ធនាគារ​ពិភព​លោក បាន​ឲ្យ​ដឹង​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍​ថា ការ​ប្រែប្រួល​អាកាស​ធាតុ​គឺជា​ក្តី​កង្វល់​សម្រាប់​ការ​អភិវឌ្ឍ សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ប្រទេស​អាស៊ី​មួយ​ចំនួន រាប់​បញ្ចូល​ទាំង​កម្ពុជា​ផង​ដែរ។
សេដ្ឋវិទូ កត់​សម្គាល់​ឃើញ​ថា បញ្ហា​នេះ​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​វិស័យ​កសិកម្ម។
នៅសន្និសីទ ​ព័ត៌មាន​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​របស់ IMF និងធនាគារ​ពិភព​លោក លោកJim Yong Kim បាន​លើក​ឡើង​ថា៖ «ខ្ញុំ​ពិត​ជា​ភ្ញាក់​ខ្លាំង​ណាស់ កាល​ពី ៦​ខែ​មុន ដែល​ទិន្នន័យ​ស្តី​ពី​ការ​ប្រែ​ប្រួល​អាកាស​ធាតុ បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​មាន​ការ​ភ័យ​ខ្លាច»។
លោកបានថ្លែង​ថា គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត ដែល​បណ្តាល​ឲ្យ​ទំនិញ​ឡើង​ថ្លៃ គឺ​ដោយសារ​ការ​ប្រែ​ប្រួល​បរិយាកាស​ដែល​បង្ក​ឡើង​ដោយ​មនុស្ស។ ម្យ៉ាង​ទៀត អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​៩៧​ភាគរយ​ឯកភាព​ថា ការ​ប្រែប្រួល​អាកាស​ធាតុ​បង្ក​ដោយ​មនុស្ស​គួរ​ឲ្យ​ភ័យ​ខ្លាច។
លោក Kim លើក​ឡើង​ថា៖ «ខ្ញុំ​គិត​ថា យើង​ចាប់​ផ្តើម​សញ្ជឹង​គិត​យ៉ាង​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ថា តើ​ពិភព​លោក​នឹង​ទៅ​ជា​យ៉ាង​ណា​សម្រាប់​ជំនាន់​កូនៗ​របស់​ពួក​យើង។ តើ​យើង​អាច​ស្វែង​រក​មធ្យោបាយ​បង្កើត​ទីផ្សារ​ឲ្យ​កាន់​តែ​ធំ សម្រាប់​បច្ចេក​វិទ្យា​ថ្មីៗ​ដោយ​ផ្តោត​ជា​សំខាន់​លើ​ការ​កាត់​បន្ថយ​ការ ប្រែប្រួល​បរិយាកាស​នោះ? ខ្ញុំ​គិត​ថា នឹង​មាន​លទ្ធផល​ដ៏​គួរ​ឲ្យ​ភ្ញាក់​ផ្អើល។ យើង​ត្រូវ​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ក្រុម​ហ៊ុន ក៏​ដូច​ជា​ប្រទេស​មួយ​ចំនួន ដើម្បី​ចាប់​យក​ឱកាស​ទាំង​នោះ និង​យល់​បាន​ថា ផ្លូវ​សម្រាប់​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច អាច​ជា​ផ្លូវ​ដ៏​ល្អ ក្នុង​ការ​ស្វែង​រក​បច្ចេក​វិទ្យា​ថ្មី វិធី​សាស្ត្រ​ថ្មី​សម្រាប់​កាត់​បន្ថយ​ការ​ប្រែ​ប្រួល​បរិយាកាស»។
លោក ចាន់ សុផល ប្រធាន​សមាគម​សេដ្ឋ​កិច្ច​កម្ពុជា បាន​កត់​សម្គាល់​ថា​បរិយា​កាស​បច្ចុប្បន្ន នឹង​ជាប់​ទាក់​ទង​នឹង​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច។ លោក​បន្ត​ថា៖ «ជា​ការ​ពិត វាជា​ក្តី​កង្វល់​ទាក់ទង​នឹង​ផល​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច ដោយ​សារ​វា​នឹង​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​កសិករ​ដែល​ងាយ​រងគ្រោះ។ វា​ប៉ះ​ពាល់​ខ្លាំង​ដល់​វិស័យ​កសិកម្ម»។
គ្រោះរាំង​ស្ងួត​ប៉ះ​ពាល់ ដល់​ខេត្ត​ក្រុង​ចំនួន​១១ ក្នុង​ចំណោម ២៤​ខេត្ត​ក្រុង នៅ​កម្ពុជា និង​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​សំណាប​រាប់​ពាន់​ហិកតា។ នេះ​បើ​យោង​តាមគណៈ​កម្មាធិការ​ជាតិ​គ្រប់​គ្រង​គ្រោះ​មហន្តរាយ។
ដំណាំស្រូវ​ជាច្រើន​ហិកតា​នៅ​ខេត្ត​មួយ​ចំនួន​នៅ​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​ក៏​កំពុង​រង​ផល​ប៉ះពាល់​ដោយ​គ្រោះទឹក​ជំនន់​ផងដែរ។
លោក សុផល បាន​លើក​ឡើង​ទៀត​ថា៖ «ខ្ញុំ​គិត​ថា ប្រទេស​យើង មិន​ទាន់​បាន​ដោះ​ស្រាយ​នឹង​គ្រោះ​មហន្តរាយ ធម្មតា ដូចជា ទឹក​ជំនន់ និង​គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត​នៅ​ឡើយ​ទេ។ មាន​ជំនួយ​មួយ​ចំនួន​សម្រាប់​ដោះ​ស្រាយ​ភាព​ខូច​ខាត​ទាំង​នោះ។ អ្វី​ដែល​សំខាន់​យើង​ត្រូវ​ការ​ជំនួយ​ដើម្បី​ទប់​ទល់​នឹង​ផល​ប៉ះ ពាល់ ដោយ​តម្រូវ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវ​កសាង​ប្រព័ន្ធ​ធានា​រាសាស្ត្រ​នៅ​ពេល មាន​ទឹក​ជំនន់ ឬ​គ្រោះ​មហន្ត​រាយ ដូច្នេះ​កសិករ​អាច​ធ្វើ​កសិកម្ម​បាន​នៅ​គ្រប់​រដូវ»៕CS

Source: Phnom Penh Post http://postkhmer.com/index.php/business/2-business-news/87513-2012-10-12-04-43-27