ការចូលរួមរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា ក្នុងសង្គមខ្មែរ
ដោយ រដ្ឋា វិសាល
2012-09-23
បច្ចុប្បន្នគេសង្កេតឃើញវត្តអារាម ព្រះសង្ឃ ក្នុងវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនារីកចម្រើនទាំងនៅទីក្រុង និងជនបទ។ មានសំណួរសួរថា ការរីកចម្រើនវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនានេះ តើមានឥទ្ធិពលបែបណាខ្លះទៅនឹងការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមនៅពេលបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត?រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសកម្ពុជាបានកំណត់ថា ព្រះពុទ្ធសាសនាជាសាសនារបស់រដ្ឋ និងមានប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរស្ទើរ ៩០% គឺជាអ្នកគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនាច្រើនជំនាន់កន្លងទៅនិងនា បច្ចុប្បន្ននេះ។
ជាទូទៅ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើន គោរពប្រតិបត្តិព្រះសង្ឃតំណាងឲ្យព្រះពុទ្ធសាសនា តាមជំនឿ និងទំនៀមទម្លាប់តៗគ្នាពីដូនតាមក។ ប្រជាពលរដ្ឋអ្នកមានជំនឿលើព្រះពុទ្ធសាសនាចាត់ទុកព្រះសង្ឃជាទីពឹង នៅក្នុងជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ ដូចជា ត្រូវការព្រះសង្ឃចូលរួមបុណ្យប្រពៃណីមាន បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ មាឃបូជា ពិសាខបូជា បុណ្យសពក្រុមគ្រួសារសាច់ញាតិ ប្រជាពលរដ្ឋដែលបានស្លាប់ ពេលរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ បុណ្យជាតិដូចជា បុណ្យចូលឆ្នាំ បុណ្យខួបឯករាជ្យជាតិ និងពិធីបុណ្យច្រើនទៀត ដែលប្រជាពលរដ្ឋ មន្ត្រីរាជការ សង្គមស៊ីវិល អាជីវករ សិប្បករ សុទ្ធសឹងតែត្រូវការព្រះសង្ឃនៃព្រះពុទ្ធសាសនា។
ដោយសារពលរដ្ឋខ្មែរមានតម្រូវការព្រះសង្ឃនៅគ្រប់ការងារសង្គមបែប នេះ មានសាធារណមតិមួយចំនួនធំបានលើកតម្កើងថា ព្រះពុទ្ធសាសនា បានរួមចំណែកធ្វើឲ្យសង្គមមានការអភិវឌ្ឍន៍ តាំងពីអតីតកាល បច្ចុប្បន្នកាល និងតទៅអនាគតកាលថែមទៀត។
ព្រះភិក្ខុ សុណ្ណត្ថេរោ គង់នៅវត្តអូរចេង ក្នុងស្រុកកូនមុំ ខេត្តរតនគិរី ព្រះនាម វ៉េត សុណ្ណនី មានថេរដីកាគាំទ្រចំពោះទស្សនៈថា ព្រះពុទ្ធសាសនាមានតួនាទីសំខាន់ធ្វើឲ្យសង្គមមានការ រីកចម្រើន។ព្រះអង្គបានពន្យល់ថា ក្រៅពីបានបំពេញតួនាទីជួយប្រជាពលរដ្ឋក្នុងពិធីបុណ្យប្រពៃណី និងបុណ្យនានាក្នុងសង្គមព្រះសង្ឃ ផ្អែកទៅលើទ្រឹស្ដីដែលមានចែងក្នុងគម្ពីរធម៌របស់ព្រះពុទ្ធបាន អប់រំមនុស្សឲ្យមានការយល់ដឹងនៅពេលបច្ចុប្បន្ន និងទៅអនាគត ហើយនេះគឺជាផ្នែកមួយនៃការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្សដ៏សំខាន់។
ព្រះភិក្ខុព្រះនាម វ៉េត សុណ្ណនី៖ «ពុទ្ធសាសនាគឺផ្ដល់នូវ ការអភិវឌ្ឍន៍ចំពោះប្រទេសកម្ពុជាដូចជា ផ្នែកខាងអប់រំ ទៅតាមទស្សនៈព្រះពុទ្ធសាសនា។ ព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់ព្រះអង្គសំដែងថា ឲ្យមនុស្សចេះប្រព្រឹត្តនូវអំពើល្អ ដឹងគុណមាតាបិតា និងចេះសន្ដោសប្រោសប្រណីធ្វើសេចក្ដីល្អចំពោះអ្នកដទៃ ជាដើម»។
ព្រះអង្គមានថេរដីកាកត់សំគាល់ថា វិស័យព្រះពុទ្ធសាសនាមិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យមានការរីកចម្រើនផ្នែក ធនធានមនុស្ស និងការយល់ដឹងនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែវត្តអារាម និងព្រះសង្ឃក៏ជាមជ្ឈមណ្ឌលអភិវឌ្ឍន៍សង្គមជាក់ស្ដែង និងដ៏សំខាន់នៅក្នុងសង្គមខ្មែរទៀតផង ពីព្រោះវត្តអារាមព្រះពុទ្ធសាសនាជាច្រើនបានផ្ដល់ជាទីតាំងសាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ មណ្ឌលសង្គ្រោះក្មេងកំព្រា មនុស្សអនាថា គ្មានទីពឹង ហើយព្រះសង្ឃជាច្រើនបានរួមចំណែកក្នុងការងារអភិវឌ្ឍន៍សង្គមនេះ។
ព្រះភិក្ខុព្រះនាម វ៉េត សុណ្ណនី៖ «ខាងអភិវឌ្ឍន៍សង្គមគឺខាង ព្រះពុទ្ធសាសនា ព្រះសង្ឃចុះជួយអប់រំ ដល់កុលបុត្រនៅក្នុងសាលាទាំងបឋម ទាំងអនុវិទ្យាល័យ។ ព្រះសង្ឃក៏បានចូលរួមចំណែកក្នុងសង្គមដូចជា ការកសាងផ្លូវ កសាងសាលា ស្ពាន មន្ទីរពេទ្យជាដើម ដើម្បីជួយសម្រាលដល់ការអភិវឌ្ឍន៍រាជរដ្ឋាភិបាលហើយមានចំណុចច្រើន បន្ថែមទៀត»។
នៅក្នុងសៀវភៅទស្សនវិជ្ជា ព្រះពុទ្ធសាសនារបស់លោកសាស្ត្រាចារ្យ ស សារុន ចេញផ្សាយកាលពីទសវត្សឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ ឆ្នាំ១៩៧៥ បានសរសេរថា ៧០% នៃពលរដ្ឋខ្មែរអ្នកគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនាមិនបានយល់ដឹង ស៊ីជម្រៅពីវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនានៅឡើយដូចជា និយមន័យថាអ្វីជាសាសនា? អ្វីជាពុទ្ធសាសនា? ហើយតើ ទ្រឹស្ដីព្រះពុទ្ធសាសនាដឹកនាំមនុស្សមានគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិអ្វីខ្លះ? ជាដើម។
ព្រះគ្រូ សុវណ្ណ កូបរាសី អនុគុណ ស្រុកអណ្ដូងមាស ខេត្តរតនគិរី និងជាចៅអធិការវត្តសីលាសុវណ្ណគង្គា ព្រះនាម សាយ វិចិត្រ បានទទួលស្គាល់ថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើនក្នុងនោះ ក៏មានព្រះសង្ឃមួយចំនួនធំ ដែលជាអ្នកគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនានៅតែមិនទាន់បានប្រតិបត្តិ ត្រឹមត្រូវតាមការប្រៀនប្រដៅរបស់ព្រះពុទ្ធ ដែលជាសង្គមវិទូមួយដ៏ធំនៅលើពិភពលោកនេះមែន។
ព្រះអង្គមានថេរដីកាបន្តថា ការមិនបានយល់ដឹងពីទ្រឹស្ដីអប់រំរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនានេះនឹងធ្វើ ឲ្យមានការយល់ខុស និងធ្វើខុសហើយប្រការទាំងអស់នេះក៏មិនបានលើកស្ទួយវិស័យ ព្រះពុទ្ធសាសនា និងជំរុញឲ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងសង្គមនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញការប្រតិបត្តិវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនាដោយខ្វះការយល់ដឹងនឹង នាំឲ្យសង្គមមានបញ្ហាមិនប្រសើរមិនរីកចម្រើន។
ចៅអធិការវត្ត សាយ វិចិត្រ៖ «ជឿកាន់តាមគ្នាអញ្ចឹងទៅ គាត់មិនបានយល់ពីការអប់រំ មិនយល់ពីពុទ្ធដីការបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធធ្វើហ្នឹងចេះតែធ្វើតាមៗ គ្នា ឲ្យតែអ្នកឯងកាន់សាសនាអ្វី ខ្ញុំកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធ ប៉ុន្តែអត់បានយល់នូវពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទេ។ មិនបានសិក្សាស៊ីជម្រៅផ្នែកពុទ្ធដីកា តាមគម្ពីរព្រះត្រៃបិដក។ សូម្បីអ្នកខ្លះអានអក្ខរាវិរុទ្ធបាលីនៃការសម្មាទានសីល ក៏អានសឹងមិនត្រូវផង ម្ល៉ោះហើយប្រែខុសទៅការអនុវត្តរឹតតែខុសថែមទៀត»។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងធម្មការនិងសាសនាឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ននៅទូទាំងប្រទេស មានវត្តព្រះពុទ្ធសាសនាជាង ៤.០០០ វត្ត និងព្រះសង្ឃជាង ៥០.០០០ អង្គ នេះមិនរាប់វត្ត និងព្រះសង្ឃខ្មែរនៅឯបរទេសមួយចំនួនទៀតនៅឡើយ។ ក្នុងនោះដែរក៏មានបង្កើតឡើងវិញពុទ្ធិកសាកលវិទ្យាល័យចំនួន៣ ពុទ្ធិកមហាវិទ្យាល័យ អនុវិទ្យាល័យ សាលាពុទ្ធិកបឋមសិក្សា និងសាលាធម្មវិន័យស្ទើរគ្រប់ខេត្តក្រុង។
អគ្គាធិការរងនៃពុទ្ធិកសិក្សាជាតិ បណ្ឌិត ឈិន ប៊ុនលី មានថេរដីកាថា ការរីកចម្រើនឡើងវិញនូវមូលដ្ឋានសិក្សាផ្នែកពុទ្ធសាសនានេះមាន សារៈសំខាន់ ដើម្បីឲ្យព្រះសង្ឃជាសមណសិស្សបានសិក្សាស្វែងយល់ត្រឹមត្រូវនៃ ពុទ្ធវចនៈ ដើម្បីយកមកអប់រំប្រជាពលរដ្ឋបង្កើនការយល់ដឹងបានត្រឹមត្រូវក្នុង វិស័យព្រះពុទ្ធសាសនា។ ព្រះអង្គមានថេរដីកាបន្តថា សង្គមមួយអាចរីកចម្រើនបានប្រសិនប្រជាពលរដ្ឋមានការយល់ដឹងត្រូវ និងធ្វើត្រូវ ជាពិសេសវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនា គឺបានរួមចំណែកធំធេងក្នុងបញ្ហានេះ។
លោក ឈិន ប៊ុនលី៖ «ឥឡូវពុទ្ធិកសាកលវិទ្យាល័យហ្នឹងកំពុងតែបង្កើត ថ្នាក់ក្រោយឧត្ដមទៀតបានន័យថា បើកថ្នាក់សញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់ ថ្នាក់អនុបណ្ឌិតចាប់ពីឆ្នាំ២០១២ ទៅ។ ព្រះសង្ឃកាលណាលោកមានការចេះដឹងហើយលោកនឹងពន្យល់ណែនាំទ្រឹស្ដី ពុទ្ធិសាសនាបានទូលំទូលាយ និងស៊ីជម្រៅ ដល់មហាជនឲ្យបានយល់នូវពុទ្ធវចនៈហ្នឹង ការរីកចម្រើនផ្នែកចំណេះដឹង ខាងស្មារតីរីកចម្រើនផ្នែកខាងការអភិវឌ្ឍន៍វប្បធម៌របស់យើង»។
កាលពីរបបរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬហៅថា របបខ្មែរក្រហមវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនាមិនត្រូវបានទទួលស្គាល់ និងអនុញ្ញាតឲ្យប្រជាពលរដ្ឋគោរពប្រតិបត្តិនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញវត្តអារាមព្រះសង្ឃ គម្ពីរធម៌ និងសាលាអប់រំទ្រឹស្ដីព្រះពុទ្ធសាសនាត្រូវបានបំផ្លាញទាំងស្រុង ហេតុនេះហើយគេសង្កេតឃើញការអភិវឌ្ឍន៍នៃសម័យខ្មែរក្រហម គឺប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅដោយគ្មានអាហារបរិភោគគ្រប់គ្រាន់ គ្មានសំលៀកបំពាក់គ្រប់គ្រាន់ បង្ខំឲ្យធ្វើការងារច្រើនលើសកម្រិត ប្រជាពលរដ្ឋមានជំងឺ ផ្លូវថ្នល់ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគ្រប់ផ្នែកមិនមានការរីកចម្រើន និងប្រជាពលរដ្ឋជាង ១ លាននាក់ ត្រូវគេកាប់សម្លាប់៕
Radio Free Asia (RFA in Khmer) http://www.rfa.org/khmer/indepth/religion-09222012235917.html
No comments:
Post a Comment